Ostatnio pojawiły się plotki o kolejnych opóźnieniach w pracach nad OS4 ponieważ Amiga Inc. nie ma pieniędzy na ten projekt. Czy wasz biznesplan jest zależny finansowo od Amiga Inc.?

Nie, nie jest. Jednak powinno to być tak postrzegane, że praca nad oprogramowaniem kosztuje, a więcej pieniędzy oznacza większe środki na ten cel jak i krótszy czas tworzenia oprogramowania.

Musisz płacić trzem głównym developerom a jedynym znanym źródłem dochodów Hyperionu przez ostatnich 15 miesięcy była praca nad BIOSem dla Teron/AmigaOne (oraz oczywiście Quake 2, ale to prawdopodobnie wystarczyło tylko na zakup pizzy dla Steffena) Co lub kto zapewnia płace dla developerów?

Kontrakt, o którym wspomniałeś. Nasza współpraca z Mai jest rozległa. Zawsze będą nowe chipsety i procesory wymagające odpowiedniej obsługi, podobnie z pracą związana z oprogramowaniem dla systemu Linux.

Właśnie dostarczyliśmy znacznie ulepszone firmware dla płyt AmigaOne/Teron. Wkrótce będzie dostępnych więcej informacji na ten temat.

W czasie prac nad OS4 przeportowaliśmy także dwie gry na Mac'a (Nobody Lives Forever i Gorky 17), które także przyniosły nam dochody.

Jednak pomysł, że będziecie musieli pozyskiwać dodatkowe pieniądze jeśli prace nad OS4 będą się przedłużać ma sens. Waszą jedyną opcją do pozyskania większej ilości pieniędzy mogłoby być przesunięcie głównych programistów do prac nad innymi projektami. Innymi słowy, jeśli nie dotrzymacie ostatecznego terminu, ukończenie prac nad systemem OS4 może być jeszcze bardziej opóźnione ponieważ bracia Frieden oraz/lub Steffen Häuser będą musieli pracować nad projektami dla Mac'a lub czymś innym niezwiązanym z OS4, tak?

Oczywiście. Jednakże muszę stwierdzić, że gdybyśmy przez ostatnich 15 miesięcy skoncentrowali się tylko i wyłącznie na OS4 to system ten byłby już gotowy.

Czy mógłbyś nam wyjaśnić jaki jest status prawny AmigaOS4? Powiedziałeś, że wy posiadacie prawa do systemu, ale Amiga Inc. może je odkupić za (cytuję) "bardzo rozsądną cenę". Czy Amiga Inc. ma prawo odkupić od was OS i na przykład sprzedać go firmie trzeciej? Co mogłoby się stać gdyby Amiga zbankrutowała, czy wtedy moglibyście sprzedawać OS jako AmigaOS? Czy firma, która by wtedy przejęła Amiga Inc. miałaby także prawo do odkupienia AmigaOS4?

Nasz kontrakt z Amiga Inc. istotnie, zawiera klauzulę umożliwiającą odkupienie praw do sytemu, oznacza to że Amiga może nabyć od nas wszystko to co zostało zrobione w ramach OS4. Gdyby tak się stało, teoretycznie firma trzecia mogłaby kupić od nich prawa do systemu, ale na pewno nie po to by zaniechać i zatrzymać pracę nad systemem. Jeśli nie będzie kolejnych wersji AmigaOS4 w przeciągu sześciu miesięcy od ukazania się AmigaOS4, mamy prawo do kontynuowania rozwoju tego systemu. Gdyby Amiga zbankrutowała, nasza licencja daje nam wyłączność na kontynuowanie rozwoju systemu AmigaOS dla jakiejkolwiek platformy, nie tylko PPC. Ta umowa wyklucza możliwość ingerencji w źródła przez potencjalnego nowego właściciela Amiga Inc.

Dlatego też nikt nie skorzysta na kupnie aktywów Amigi w przypadku bankructwa, chyba że nowy właściciel chciałby współpracować nad rozwojem systemu OS4.

Czy mógłbyś spróbować opisać aktualny stan prac nad OS4 bez używania zwrotów typu "wszystko jest na dobrej drodze" i "jest gotowy w 99%"? Czy integracja systemu z emulatorem 68k jest już gotowa? Czy istnieją zewnętrzni beta testerzy testujący ExecSG na ich systemach?

Obecnie nie skończyliśmy jeszcze 8-miu pozycji z listy cech systemu, którą niedawno opublikowaliśmy. Tylko jedna z nich jest swego rodzaju spowalniaczem, który może powodować następne opóźnienia (integracja systemu z emulatorem 68k), inne pozycje które pozostały są niewielkie i kilka z nich powinno być ukończonych w tym miesiącu (czyli luty 2003 roku, przyp. red.). Na przykład: InstallerNG, jedna z ośmiu wymienionych pozycji, o których wspomniałem. Nie jest jeszcze gotowy. Nie wpłynie to na termin ukazania się OS4 ponieważ zawsze możemy wrócić do starego installera wymyślonego przez Commodore. Inny przykład: jedna z klas Reaction wciąż nie jest dokończona. Jednak jesteśmy pewni, że jeszcze w tym miesiącu będzie gotowa. Jest też kilka innych drobnych spraw, ale generalnie sprowadza się to do ośmiu pozycji z listy cech o których wspomniałem. Ciągle pracujemy nad integracją emulatora 68k z systemem. Niestety niezależny programista, który pracuje nad tym miał na głowie kilka ważnych spraw osobistych i zawodowych, które spowodowały pewne opóźnienie. To jeden z tych punktów gdzie większy budżet mógłby na pewno pomóc. Pomimo to wierzymy, że problem ten zostanie szybko rozwiązany ponieważ stan prac jest obecnie w bardzo zaawansowanym stadium i główni programiści Hyperionu mogą bez problemów dać sobie z tym radę. Exec SG ma już zaimplementowane wszystkie elementy wymienione w liście cech systemu. Kilku programistów, którzy mają do niego dostęp włączają Exec SG na Cyberstorm PPC i AmigaOne w celu tworzenia sterowników do sprzętu. Jednocześnie zespół 77 betatesterów i tłumaczy lokalizuje i testuje OS4 od wielu miesięcy.

Alt-WOA zaplanowane na 26-tego kwietnia zostało niedawno odwołane ponieważ "OS4 może nie być gotowy do tego czasu". Czy miałeś wpływ na tą decyzję? Czy "może nie być gotowy" oznacza w tym kontekście: "nie będzie jeszcze w sprzedaży" czy "nie będzie gotowy do zademonstrowania"?

Organizatorzy chcieli gwarancji na to, że AmigaOne z OS4 będą już w sprzedaży do tego czasu. W związku z tym poinformowałem ich, że taką gwarancję moglibyśmy dać jeśli OS4 byłby gotów już teraz. Nie jest gotowy, więc w związku z tym nie dałem im takiej gwarancji. Wielkie korporacje takie jak na przykład Microsoft (Windows 95 został wydany w 1996 roku, podobnie sprawa wyglądała przy Windows XP) czy Intel (pamięta ktoś Marced/Itanium?). ze znacznie większymi budżetami niż prodkukt krajowy brutto większości krajów trzeciego świata nie wywiązały się z zaplanowanych terminów. Jest to po prostu nierealne by oczekiwać stuprocentowej gwarancji. Nie na tym to polega. Nawet dla Microsoft, Intela, Sun a na pewno nie dla małej firmy jaką jest Hyperion. Czy spodziewam się, że OS4 będzie gotowy do tego czasu? Na pewno, bazując na informacjach jakimi dysponuję w tym zakresie. Jednak byłoby to nieuczciwe by żądać ode mnie 100% gwarancji, zbyt długo już pracuje w tym interesie.

Jakiego typu narzędzi dla programistów możemy się spodziewać dla OS4?

Rozwój oprogramowania dla OS4 będzie na początku opierał się na "barebones" GCC. Posiadamy Linuksowe "cross-kompilery" oraz "cross-kompiler" na OS 3.x. Co więcej, Olaf Barthel pracuje pełną parą nad całkowicie natywnej implementacji GCC na AmigaOS, która nie będzie wymagać biblioteki ixemul a zamiast niej używa własnej "C runtime library". Mamy także nadzieję, że uda nam się przekonać autorów VBCC do stworzenia natywnej wersji tego kompilatora dla AmigaOS 4.x.

Wiadomość o współpracy ze SciTech była dla wielu pozytywną niespodzianką. Obsługa 180 róznych kości graficznych wydaje się nadzwyczaj dużą liczbą, zwłaszcza że skierowani jesteście na trochę inny rynek użytkowników. Czy ta współpraca jest pierwszym krokiem, aby sprawić AmigaOS bardziej interesującym dla posiadaczy unikatowych systemów lub usług Infochannel?

Współpraca ze SciTech ma wiele istotnych zalet.

Po pierwsze, mamy pewność, że zawsze będziemy mieć dostęp do sterowników 2D dla najnowszych kart graficznych na rynku. Specjalistyczna wiedza SciTech w tej dziedzinie jest niezrównana. SciTech nawiązał przez ostatnich kilka lat kontakty z wieloma producentami kart graficznych. Dzięki temu mają dostęp do dokumentacji dla danych chipsetów znacznie szybciej niż inni. Współpraca z nimi zasadniczo odciąża nas od pracy nad sterownikami 2D dzięki czemu możemy w tym czasie zajmować się innymi składnikami systemu.

Po drugie, Hyperion oraz SciTech współpracują razem także nad sterownikami 3D. SciTech zapoznaje się z naszą wiedzą w tej dziedzinie a w połączeniu z ich wiedzą i doświadczeniem, dokumentacją do chipsetów razem oraz dostępnymi środkami na rozwój oprogramowania możemy znacznie skrócić czas potrzebny na tworzenie sterowników 3D.

Po trzecie, słusznie przez Ciebie zauważone otwarcie na wewnętrzne systemy. Nie ma potrzeby obsługiwania ponad 170 chipsetów, gdyż zwykły użytkownik z nich po prostu i tak nie skorzysta. Zawsze jednak dobrze, że będzie miał trochę więcej wyborów niż jeden słuszny. Wśród takich systemów możliwość wyboru jest bardzo istotna, zwłaszcza wtedy gdy musisz podjąć decyzję, który OS wybierasz. Istnieje wielu producentów chipsetów, którzy rywalizują między sobą na tym rynku. Więdzą oni doskonale, że nie chodzi tutaj o wyniki i możliwości tych chipsetów, lecz o ich efektywność i małe zużycie energii. Gdy masz do czynienia z takimi urządzeniami musisz zdawać sobie sprawę, że masz do czynienia z produkcją na wysoką skalę. Nie jest trudno zrozumieć, że zaoszczędzenie 10 dolarów na każdej sztuce chipsetu graficznego odbija się w potworną oszczędnością w produkcji kilku tysięcy sztuk tego urządzenia. Niektóre z tych urządzeń mogą wymagać niskiego zużycia energii z różnych powodów (oszczędność energii, ciepłe warunki pracy). Dla takich urządzeń szeroka gama różnych chipsetów do wyboru może zachwiać równowagę w popularyzacji danego systemu. Przykład: kiosk i systemy informacyjne. Znamy około tysiąca systemów opartych na systemie Amigi, które nadal pracują właśnie w tym zakresie. Ci ludzie szukają sposobu upgrade ich starzejącego się systemu. Nie podoba się im jednak obecna na rynku alternatywa za wyjątkiem technologii Matrox. Poprzez SNAP będziemy mogli dać im szansę wyboru.

Niektórzy nie są zadowoleni z pomysłu integracji technologii SciTech SNAP w AmigaOS. Czy programiści będą musieli zapoznać się z całkiem nowym API lub nawet dwoma niezależnymi API?

Nie, według założeń SNAP obsługiwany jest wyłącznie jako sterownik wyświetlania obrazu, sterownik monitora dla Picasso96.

Czy sterowniki SNAP będą wolniejsze od "natywnych" sterowników AmigaOS? SciTech używa przecież niezależnego formatu binarnego.

Jak pokazują benchmarki na stronie SciTech, SNAP jest w pełni akcelerowany i często sterowniki te są szybsze niż "oficjalne". Nie mamy więc się czym martwić w tym zakresie.

Zgodnie z uzyskanymi informacjami, SNAP na pewno nie będzie dołączony do OS4.0, prawda? Kiedy możemy się spodziewać technologii SciTech w AmigaOS4? Jakie rodzaje sterowników graficznych będą dołączone do AmigaOS4.0?

SNAP opiera się na emulatorze Biosu x86. Jest to zawarte w firmware AmigaOne, ale nie występuje na przykład w kartach CyberstormPPC. Ciągle badamy czy jest sens wprowadzenia takiego emulatora do kart BlizzardPPC lub CyberstormPPC. Może się jednak okazać, że będzie to bardzo obciążać procesor. Co więcej, z powodu pewnych ograniczeń linii klasycznej Amigi, sposób działania kart graficznych (pomijając fakt, że nawet pracują one w slotach PCI), może okazać się zabójczy. Forefront Technologies wciąż pracują nad natywnymi sterownikami P96 dla kart Radeon i idzie im to całkiem nieźle. Nie widzimy żadnego powodu, dlaczego SNAP nie miałby zostać zaimplementowany już w AmigaOS4.0. SciTech zamierza przenieść podstawę swojego kodu na Linux PPC (co automatycznie zapewni nam brak potencjalnych konfliktów) i właśnie na tym będziemy się opierać. Dla firmy, która specjalizuje się w portowaniu oprogramowania z jednej architektury sprzętowo-systemowej na drugą, powinno to być przysłowiową bułką z masłem.

Czy chciałbyś jeszcze coś przekazać na zakończenie tego wywiadu?

Tak, chciałbym podziękować wszystkim za cierpliwość. Zdaje sobie sprawę, że długo to wszystko trwa i oczekiwań jeszcze nie koniec. Jednak chciałbym jeszcze raz podkreślić, że przez ostatnich 15 miesięcy ciężko pracowaliśmy i większość prac została już całkowicie ukończona. Po raz pierwszy od czasu bankructwa Commodore, wszystkie źródła AmigaOS zostały zebrane w jednym projekcie CVS. Za rozwój każdego modułu systemu odpowiedzialna jest konkretna osoba. Stara baza danych (którą swego czasu stworzyło Commodore) zawierająca wykaz błędów i pomysłów rozwoju systemu jest dostępna dla programistów tworzących nową wersję systemu. Posiadamy już zamienniki wszystkich istotnych modułów Kickstartu 3.1 jak i zaimplementowane prawie wszystkie pozycje zaznaczone w liście cech systemu. Od czasów Commodore nikt nie powziął się rozwoju systemu AmigaOS na taką skalę. Dlatego na rezultat tych prac warto poczekać.

Dziękujemy za poświęcenie czasu na odpowiedzi na nasze pytania.