Geoff Crammond jest znany ze swojej manii na punkcie gier wyścigowych. Wszystko zaczęło się w roku 1986 wraz z wydaniem gry "Revs", która jak na tamte czasy była niezwykle realistyczna. Po niesamowitej, lecz nieco bardziej zręcznościowej pozycji jaką był "Stunt Car Racer", Geoff nie zaprzestał kultywowania swojej obsesji. W 1991 roku powstała gra "Formula One Grand Prix". Jak sugeruje nazwa, skupia się ona wokół wyścigów Formuły 1, a celem Geoffa Crammonda było jak najwierniejsze odtworzenie na ekranie monitora realizmu tego sportu. Udało mu się to wyśmienicie.

Oprócz wpakowanej w ten tytuł niesamowitej porcji dokładności i realistycznych zachowań, "Formula One Grand Prix" to także cała masa z każdej strony uderzających w nas opcji, które dodatkowo pozwalają nam jeszcze bardziej wpływać na warunki i sytuacje panujące w grze. Niektórzy mogą poczuć się jak w siódmym niebie, ale Ci, którzy nie chcą zbytnio tracić czasu bawiąc się ustawieniami, mogą po prostu rozpocząć wyścig zasiadając za kierownicą bolidu na uprzednio wybranym torze. Niemniej każdy, kto naprawdę chce poczuć się jak prawdziwy kierowca i wycisnąć z gry ostatnie soki, powinien przedrzeć się przez wszystkie dostępne w głównym menu opcje.

Na początek wypadałoby wybrać ekipę oraz kierowcę. Nie będziemy przecież pod nikogo się podszywać. Samochody jak i nazwiska kierowców powstały na bazie sezonu roku 1991, jednakże Geoff nie zdobył licencji na wykorzystanie ich w oryginale. Prawdziwe informacje dotyczą wyłącznie kolorów samochodów i kasków rajdowców. Cała reszta jest zmyślona, choć bardzo podobna do tego, co niejednemu z nas mogło się obić czasem o uszy. Niemniej autorzy pozostawili graczowi furtkę - wszystkie dane można dowolnie zmieniać. Co więcej, dane te można zapisać, aby nie trzeba było ich za każdym razem wpisywać. Grzebiąc dalej w ustawieniach z całą pewnością doszukamy się takich szczegółów jak czas rozgrywki (od kilkunastu minut do rzeczywistych kilku godzin), wyświetlanie odległości w milach lub kilometrach, możliwość skorzystania z analogowego joysticka lub ustawienia aktualnej daty (na wypadek gdybyśmy ustanowili nowy rekord okrążenia).

Czas chyba zasiąść za kierownicą naszego bolidu. W "Formula One Grand Prix" mamy do wyboru trzy tryby wyścigu: możemy odbyć krótką praktykę (trening) na torze, pełen wyścig poza mistrzostwami (na dowolnym z 16 torów) lub rozegranie pełnego sezonu rozgrywek, w którym zawodnik z najwyższą sumą punktów wyniesionych z 16 wyścigów uzyskuje tytuł mistrza świata. Jak zapewne można się domyśleć, torów, po których przyjdzie nam się ścigać, jest 16 i są to tory, na których rozgrywano sezon Formuły 1 w 1991 roku. Krótki podgląd toru, wraz z informacjami o jego długości czy najszybszym czasie przejazdu, będziemy mogli zobaczyć tuż przed samym wyścigiem.

Podczas rozgrywek w regularnym sezonie, na każdym torze możemy po prostu pojeździć w ramach praktyki i zapoznania się z torem, a gdy już poczujemy się pewnie, możemy przystąpić do rundy kwalifikacyjnej. Czasy w niej uzyskane określą kolejność startową przed właściwym wyścigiem. Czas trwania praktyki, kwalifikacji jak i głównego wyścigu, a także poziom trudności komputerowych przeciwników (pięć rodzajów) oraz rozkład sił pomiędzy stajniami i kierowcami (stały, losowy, zgodny z danymi z sezonu 1991) możemy określić w głównych ustawieniach programu. Zarówno praktykę, jak i kwalifikacje rozpoczynamy w boksie (lub jak kto woli w pit-stopie). Można tutaj dokonać dowolnych ustawień bolidu: zmienić ustawienia spoilerów, ewentualne przeciążenia, dociążenia, rozkład hamulców, czy poszczególnych biegów. Można także dokonać zmiany opon. Co jest bardzo ciekawe, modyfikacja tych ustawień ma naprawdę ogromne znaczenie na prowadzenie wozu. W znacznym stopniu wpływa to na realizm gry. Osoby zafascynowane tym elementem mogą spędzić mnóstwo czasu na dostosowywaniu wozu do toru, aby osiągi były jak najlepsze. Wszelkie ustawienia można zapisywać, aby za każdym razem nie było potrzeby robienia wszystkiego od nowa.

Gdy wreszcie wprawimy w ruch nasz bolid, z pewnością nie umknie naszej uwadze oszołamiająca grafika. Całość zbudowana jest na bazie wektorów, które są dosyć dokładnie wykonane, a co najważniejsze, niesamowicie szybkie. Układ torów został odwzorowany z niesamowitą dbałością o najmniejsze szczegóły. Z całą pewnością każdy zapalony fan wyścigów Formuły 1 natychmiast rozpozna tor, na którym przyszło mu jechać. A skoro mowa o jeździe - nie należy ona do prostych, lecz, aby gracz zbyt szybko się nie zniechęcił, autorzy przewidzieli pewien sposób nauki, a raczej nabrania wprawy. Podczas jazdy mamy do wyboru sześć specjalnych funkcji, których kombinacje mogą być dowolne. Wyłączenie ich wszystkich zapewnia najbardziej realistyczną jazdę, a co za tym idzie najtrudniejszą. Oto dostępne funkcje pomocy:

• Hamulce: pomagają hamować w odpowiednim momencie
• Automatyczna skrzynia biegów: (chyba nie trzeba wyjaśniać)
• System naprowadzania na tor: w przypadku zjechania z toru lub wpadnięcia w poślizg, bolid jest automatycznie ustawiany w odpowiednim kierunku jazdy
• Niezniszczalność: możesz spokojnie uderzać w inne bolidy jak i elementy otoczenia. Nie będzie to miało wpływu na stan zniszczeń Twojego bolidu
• Sugerowana trasa: na torze pojawia się biała linia. Jest to idealna linia, po której bolid powinien poruszać się po torze, aby pokonać go jak najszybciej
• Sugerowany bieg: funkcja przydatna jedynie w przypadku gry z ręczną skrzynią biegów. Podpowiada nam, na którym biegu powinniśmy w danym momencie jechać.

Wraz ze wzrostem poziomu trudności spada ilość funkcji pomocy do wyboru.

Grywalność tytułu jest niesamowita. Prowadzenie bolidu jest bardzo realistyczne, a opanowanie techniki jazdy wymaga wiele cierpliwości i czasu poświęconego na naukę. Sterownie pojazdem jest standardowe. Z całą pewnością zajmie Ci też trochę czasu poznanie każdego toru, a gdy się już to stanie, można całkiem oddać się rozgrywce i "dać gaz do dechy" stając w szranki z komputerowym przeciwnikiem. Warto mieć na uwadze, że kierowcy dowodzeni przez sztuczną inteligencję programu zazwyczaj przemieszczają się zgodnie z wytyczoną sugerowaną trasą. Aby więc ich wyprzedzić, będziesz musiał wykorzystać znaną powszechnie zasadę trzymania się na ogonie, aby w odpowiednim momencie wyskoczyć zza pleców rywala ze zwiększoną prędkością. Możesz także zaryzykować i zahamować trochę później biorąc przeciwnika przed zakrętem. Gdy przydarzy Ci się stłuczka, a uszkodzenia nie będą poważne, należy udać się do boksu w celu naprawy. Rodzaj zniszczeń może być różny. Może się okazać, że do boksu nie dojedziesz lub stłuczka była na tyle poważna, że natychmiast kończysz wyścig. W trakcie wyścigu zużywają się także opony, warto więc obserwować stosowne wskaźniki i w odpowiednim momencie udać się do boksu w celu ich wymiany. Z całą pewnością zauważysz różnicę, gdy wyjedziesz z pit-stopu.

Rozgrywka z komputerowym przeciwnikiem z całą pewnością dostarcza mnóstwo zabawy, lecz stoczyć wyścig z kolegą lub koleżanką to jest dopiero atrakcja. Niestety Formula One Grand Prix nie oferuje możliwości rozgrywki dwóm graczom jednocześnie ani gry po kablu. Możliwa jest jednak gra wieloosobowa na zmianę. Podczas kwalifikacji nie powinno to być jakimś wielkim problemem, lecz rozgrywanie wyścigu w tym trybie może już trochę zaskakiwać. Jak więc to rozwiązano? Każdy gracz wybiera swojego zawodnika należącego do jakiejś stajni i wprowadza swoje imię. Przed wyścigiem należy zdecydować o liczbie graczy i zmian (lub czasu gry gracza). Grając we dwie osoby i przydzielając każdej osobie dwie zmiany w wyścigu sprawimy, że wyścig zostanie podzielony na cztery mniej więcej równe części. Gdy jeden gracz bierze udział w wyścigu i upłynął jego czas, nadchodzi czas na zmianę. Świeci się stosowna kontrolka na desce rozdzielczej bolidu, którego prowadzenie zostaje po chwili przejęte przez komputer. Taki stan utrzymuje się przez 30 sekund, a gracze mają czas zamienić się. Po chwili komputer przejmuje kontrolę nad bolidem przypisanym do drugiego gracza, aby po kilku kolejnych sekundach oddać sterowanie całkowicie w ręce człowieka. W ten sposób udział w grze może brać nawet do 34 osób, a więc można grać z całą rodziną, a i nawet ze wszystkimi kumplami z pubu! Będąc jednak 34-tym w kolejności, trochę czasu minie zanim doczekasz się na swoją kolej. Trzeba przyznać, że jest to dosyć oryginalna forma rozgrywki wieloosobowej. Niemniej tak naprawdę trochę mało w tym rywalizacji, gdyż w czasie gdy gracz pierwszy walczy na torze, bolid drugiego gracza (i innych) jedzie zgodnie z zaprogramowaną trasą. Nie ma szansy na pomyłkę ani na ludzki czynnik nieprzewidywalności.

Sterowanie bolidem jest fantastyczne, a poziom realizmu oszołamiający. Wszystko zostało dokładnie przemyślane, począwszy od szczegółowych ustawień wozu i funkcji pomocy dla mniej doświadczonych kierowców, aż do ekstremalnych sytuacji związanych z uszkodzeniami wozu, czy też wyprzedzaniem zza przeciwnika (zwłaszcza z wykorzystaniem do tego celu innego ustawienia kamery). Gra może co prawda zniechęcić tych graczy, którzy nie lubią się całkowicie poświęcać rozgrywce wchodząc w nią dogłębnie, a zamiast tego wolą zwykłą zabawę, proste niewymagające wiele wyścigi. Niemniej Ci, którzy chcą poczuć jak to jest siedzieć za kierownicą bolidu, będą zachwyceni. Jak na czasy, w których gra została wydana, była to (i na Amigę klasyczną nadal jest) najlepsza nadarzająca się okazja, aby poczuć pęd i zwyżkę adrenaliny. Dzięki temu tytułowi można na Amidze zbliżyć się do realiów wyścigów Formuły 1 najbardziej jak to tylko możliwe. Geoff Crammond opanował do perfekcji sztukę tworzenia gier wyścigowych, a to jest szczytowe osiągnięcie jego talentu.

CIEKAWOSTKI

• Oliver Roberts stworzył niesamowity edytor do Formula One Grand Prix. Pozwala on modyfikować praktycznie wszystko co tylko możliwe w grze, w tym także możliwość zmiany klawiszy sterowania (oryginał nie daje takiej możliwości). Na Aminecie systematycznie co roku pojawiają się specjalne, stworzone przy jego pomocy uaktualnienia sezonów obejmujące nowe nazwiska, czy też konkurujące ze sobą ekipy. Korzystanie z edytora znacznie wydłuża żywotność gry.
• Oliver Roberts jest także autorem specjalnego systemowego datatypu umożliwiającego wyświetlanie statycznych ekranów graficznych gry.
• w USA gra wydana została pod nazwą "World Circuit".

TIPS'N'TRICKS

• Dostępnych w grze jest sześć rodzajów opon: A, B, C, D, Q i W. Od A do D są to opony na suchą nawierzchnię odpowiednio od najmiększych do najtwardszych. Q to opony do jazdy kwalifikacyjnej (najmiększe, zapewniające największą prędkość i przyczepność, lecz szybko się zużywające). W to opony przeznaczone na nawierzchnię mokrą.
• Klucz do sukcesu stanowi połączenie umiejętności prowadzenia bolidu oraz ustawień kluczowych elementów wpływających na zachowanie bolidu. Samemu można eksperymentować, lecz w sieci dostępna jest pomoc z gotowymi, najbardziej optymalnymi dla każdego toru ustawieniami dotyczącymi hamulców, nachylenia spojlerów oraz zmiany biegów. Obrazuje je poniższa tabelka.

Tłumaczenie na podstawie oryginału, za zgodą autora: Sebastian Rosa.

Formula One Grand Prix - Microprose 1992
	95		4
	70
	95