Karta turbo ACA 1231/42 jest kolejną z serii kart wyprodukowanych dla Amigi 1200 przez Individual Computers. Po udanej sprzedaży serii ACA1230 z procesorami 68EC030 28 i 42 MHz oraz 030 i 56 MHz Jens Schönfeld poprawił konstrukcję, aby wyeliminować problemy zgłaszane przez użytkowników. Zwiększył kompatybilność urządzenia we współpracy z różnymi wersjami płyt głównych, zmniejszył pobór mocy oraz odporność na wahania napięcia ze strony starych zasilaczy. Nie można też zapominać, że karta jest reklamowana jako w 100% kompatybilna z WHDLoad (usunięto błąd związany z MMU), a dla tych, którzy oczekiwali zwiększenia wydajności, zmniejszono opóźnienia pamięci do 2-1-1-1, m. in. dzięki czemu, według twórcy karty, szybkość zapisu do pamięci Fast wynosi tuż poniżej 45 MB/s i jest większa niż w najszybszej wersji ACA1230/56 (41,8 MB/s).

ACA 1231/42 jest sprzedawana przez Vesalię od połowy lutego 2012 roku. Jej premiera była (jak zwykle przy produktach Individual Computers) wielokrotnie przedkładana. Przesyłkę otrzymałem 3 dni od złożenia zamówienia. Opakowane w szary papier pudełeczko zawierało dwie kartki czegoś, co można nazwać instrukcją obsługi (w języku angielskim i niemieckim) i włożoną w przezroczystą folię kartę. Instalacja nie wymaga szerszego opisu. Należy pamiętać o wcześniejszym zaopatrzeniu się w baterię typu CR1220 na potrzeby zegara czasu rzeczywistego, gdyż nie jest ona dołączana do zestawu (w poprzednich modelach zegar z podstawką pod baterię był wyposażeniem opcjonalnym). Kolejnym ulepszeniem w stosunku do poprzednich kart z rodziny ACA jest brak potrzeby wycinania niewielkiego kawałka obudowy w celu zamknięcia dolnej klapki. ACA 1231/42 pewnie i bez przeszkód może być zainstalowana w każdej desktopowej A1200, co można obejrzeć na załączonych zdjęciach.

Wydajność odpowiada dokładnie temu, co reklamuje producent. Mimo niższego taktowania procesora, karta dorównuje Blizzardowi IV. SYSInfo wykazuje, że procesor 68030 (z MMU) jest taktowany zegarem 42,70 MHz natomiast AIBB 41,70 MHz, co odpowiada wartości deklarowanej w specyfikacji karty, tj. 41.6625 MHz. Karta wyposażona jest w 64 MB pamięci, z czego 1 MB jest zarezerwowany dla funkcji mapowania Kickstartu. Dla Amigi z Kickstartem 3.1 pozostaje więc 63 MB pamięci dostępnej dla użytkownika. Do obsługi karty przewidziano, tak jak poprzednio, program ACATune pozwalający przy użyciu trzech parametrów przenieść kickstart do pamięci Fast (lub wczytać go z pliku) oraz włączyć cache i tryb burst. Zdecydowałem się zamieścić tylko wyniki testów syntetycznych. Jak na kartach z serii ACA działają tytuły, takie jak „Doom” można bezproblemowo zobaczyć na filmach w serwisie Youtube. Film odda znacznie więcej niż tabelka z rozdzielczością i ilością klatek/s.

Niestety pierwsi użytkownicy nowej karty już zgłosili problemy z jej stabilnością. W chwili gdy piszę te słowa, Jens Schönfeld oficjalnie potwierdził problemy z chłodzeniem procesora. Ten problem dotyczy również egzemplarza zakupionego przeze mnie. Producent jednak obiecał, że do wszystkich, którzy już zakupili karty, zostaną wysłane (bez opłat i konieczności zamawiania) zestawy składające się z niewielkiego radiatora i podkładki termoprzewodzącej, a do wszystkich pozostałych kart taki zestaw będzie dołączany fabrycznie. Jako powód zaistniałej sytuacji wskazano właśnie szybkość dostępu do pamięci, która sprawia, ze karta dorównuje wyżej taktowanemu Blizzardowi IV. Niemniej jednak wiąże się to z tym, że czas bezczynności procesora jest bardzo krótki i nie pozwala na obniżenie temperatury CPU.

Za 179,90 euro otrzymujemy zgrabną następczynię nieprodukowanego od dawna Blizzarda IV. Cena, biorąc pod uwagę te, za które są sprzedawane karty Phase5 na portalach aukcyjnych, jest atrakcyjna. Otrzymujemy kartę nową, na gwarancji, ulepszoną w porównaniu do poprzedniczek, ale nie pozbawioną wad (które jednak można będzie wyeliminować bez odsyłania karty do producenta). Czy do wad można także zaliczyć brak możliwości rozszerzenia karty o koprocesor? ACA1231/42 podobnie jak wcześniejsze produkty tej serii reklamowana jest przede wszystkim jako karta turbo dla retro-gracza i w tej roli nic jej zarzucić nie można. Ilość gier, które korzystają z koprocesora i jednocześnie znośnie działają na procesorze 68030 jest bardzo ograniczona. Nawet najszybsze wersje 68882 nie zbliżają się w okolice wyników poczciwej „czterdziestki” z zegarem 25MHz. Myślę, że Jens Schönfeld dokonał rozsądnego wyboru zwłaszcza, że dużo wysiłku włożył w optymalizację prędkości przy jednoczesnym zachowaniu dobrej współpracy karty z różnymi wersjami płyt głównych, a sama karta bezproblemowo mieści się w standardowej obudowie desktop. Pamiętam fragment dyskusji na zagranicznym forum, gdy przed premierą pierwszych kart ACA pojawiały się głosy, że po co 64 MB pamięci przy procesorze 030. Cóż... większy z nich pożytek niż z koprocesora (zwłaszcza jak ktoś lubi, tak jak ja, używać RamDisku), a pominę już kwestię dostępności pamięci SDRAM i ich cen.

W chwili obecnej (27.02.2012) pierwsza partia kart została wyprzedana w kilka dni po premierze, która miała miejsce 15 lutego. Następna dostawa jest planowana na początek marca. Poprzednie karty rzadko zmieniają właścicieli, więc może warto zastanowić się nad zakupem.

Porównanie wyników testów zawiera poniższa tabela. Testy były wykonane na A1200 z płytą główną w wersji 1D4 (Amiga Technologies) i Kickstartem 3.1.

W ostatniej kolumnie tabeli, na czerwono, zostały wskazane te testy, w których przewagę nad Blizzardem IV uzyskała ACA1231. Średnia dla testów Integer wyniosła 1.00, natomiast dla testów Floating point 1.02 (moduł AIBB zaczerpnięty z Aminetu dla Blizzarda w wersji bez koprocesora w celu najlepszego porównania kart). Z dystansem należy traktować wyniki z serii Graphic, gdyż wyraźna przewaga ACA nad Blizzardem jest zapewne wynikiem działania programu FBlit (używany był przeze mnie również w przypadku testów w wykonanych na A1200 z rozszerzeniem Elbox 1200/4 – kolumna 2).

A1200 4 MB Fast	A1200 4 MB Fast IDE
A1200 ACA 1231/42	A1200 ACA 1231/42 IDE

A1200 ACA 1231/42 PCMCIA

SYSInfo wykazuje szybkość 9,98 MIPS (najwyższa uzyskana przeze mnie wartość). Na podstawie załączonych zrzutów ekranu można dokonać porównania osiągów Amigi 1200 wyposażonej w 4 MB pamięci FAST i tej dopalanej kartą ACA1231. Wyraźny wzrost szybkości działania interfejsu IDE jest również widoczny w programie SYSSpeed (w obu przypadkach użyta była karta CompactFlash Kingston 1 GB oraz system plików PFS3 v5.3). Zmierzony transfer przez PCMCIA wynosi na mojej Amidze 2,1 MB/s i ten wynik nie zmienia się znacznie niezależnie od testowanej pamięci CF.

Wykonane przeze mnie moduły dla programów AIBB 6.5 oraz SYSSpeed dołączone są do niniejszego artykułu, wiec każdy może dokonać bezpośredniego porównania karty ACA1231 ze swoim sprzętem lub wynikami testów dla innych niż użytych przeze mnie konfiguracji (dostępnymi choćby na wspomnianym Aminecie). Moduł dla SYSSpeed zawiera tylko testy LOW. Powtarzalność wyników testu CreateFile i WriteFile dla sekcji DRIVE była w moim przypadku średnia - w tabeli ująłem więc najczęstsze wyniki.