• ACA 630

12.03.2011 16:20, autor artykułu: Radosław "strim" Kujawa
odsłon: 10744, powiększ obrazki, wersja do wydruku,

ACA 630 Amiga 600 przez lata pozostawała modelem niedocenionym. Choć jest to najmniejsza klasyczna Amiga, to była mało popularna wśród użytkowników, którzy narzekali na jej skromne parametry: wolny procesor, niewielka ilość pamięci. Głównym problemem były słabe możliwości rozbudowy: brak dedykowanego portu rozszerzeń procesora sprawił, że wyprodukowano tylko kilka typów kart turbo (m. in. M-Tec/DCE/E-Matrix 630 oraz Apollo 620 i 630) oraz rozszerzeń pamięci Fast (A608, A6095). Ceny używanych kart turbo w ostatnich latach osiągnęły bardzo wysoki pułap, który czynił je mało atrakcyjnym rozwiązaniem. Niespodziewanie, pod koniec roku 2010, pojawiła się nowa karta, wyprodukowana przez firmę Individual Computers - ACA630.

Stworzono dwa modele karty ACA630, różniące się taktowaniem procesora oraz ilością pamięci:

  • ACA630/25 z 68030 25 MHz, 32 MB RAM,
  • ACA630/30 z 68030 30 MHz, 64 MB RAM.

Zastosowany procesor to wersja "pełna" 68030, zawierająca jednostkę zarządzania pamięcią (ang. Memory Management Unit - MMU). Tak jak w ACA1230 oraz ZorRAM, w ACA630 zastosowano szybkie kości pamięci SDRAM. Producent twierdzi, że dzięki temu rozwiązaniu Amiga 600 z kartą ACA630 jest o 24% szybsza niż Amiga 3000, z tym samym taktowaniem procesora.

Instalacja

ACA 630 Po wyjęciu z pudełka pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy, jest ogromny, czarny radiator - który zajmuje większość górnej powierzchni karty. Choć konstrukcja sprawia bardzo solidne wrażenie, w instrukcji wielokrotnie zwrócono uwagę, aby z kartą obchodzić się ostrożnie. Dodatkowe ostrzeżenia dla użytkownika znajdują się nawet na płytce drukowanej karty, np. "Be gentle! Don't use force!", "Don't even think about overclocking", "RTFM!".

W związku z tym, że karta zajmuje dość dużo miejsca w obudowie oraz wydziela dodatkowe ciepło, producent zaleca wymianę dysku twardego na pamięć flash (np. kartę CF). Nową kartę zaprojektowano tak, aby wewnątrz obudowy A600 dało się zmieścić też inne rozszerzenia Individual Computers (np. rozszerzenie pamięci Chip A603, scandoubler Indivision ECS).

Sam proces instalacji nie jest skomplikowany. Polega na nałożeniu karty na procesor 68000, znajdujący się na płycie główniej A600 i przykręceniu kilku śrubek. Jest on bardzo dokładnie opisany w dołączonej instrukcji. Dzięki innowacyjnemu sposobowi mocowania, karta dobrze przylega do płyty głównej i nie wygląda, aby miała sprawiać problemy znane z innych kart turbo, które nakładane są na procesor (brak kontaktu na podstawce PLCC, odczepianie się karty od płyty).

Po instalacji karty montaż dysku twardego wewnątrz obudowy A600 jest bardzo utrudniony. ACA630 może kolidować z niektórymi przejściówkami IDE-CF i najlepszym wyjściem jest zastosowanie przejściówki kątowej. Ewentualnie możliwe jest użycie przejściówki na krótkiej taśmie 44-pin, ale w tym wypadku trudniejsze jest przymocowanie karty CF, tak aby nie latała po obudowie. Właściwie, w przypadku gdy w A600 znajduje się ACA630, karta CF i stacja dyskietek, to brakuje miejsca na jakiekolwiek inne rozszerzenia. Dlatego niektórzy użytkownicy usuwają wewnętrzną stację dysków lub zastępują ją emulatorem HxC. Wtedy wewnątrz da się zmieścić jeszcze np. scandoubler Indivision ECS lub kontroler USB SUBWAY.

Konfiguracja

ACA 630 ACA630 jest całkowicie autokonfigurowalna, dzięki temu natychmiast po podłączeniu karty i uruchomieniu komputera, możemy się cieszyć nowym procesorem i większą ilością pamięci. Nie potrzeba w tym celu uruchamiać dodatkowego oprogramowania. Karta oferuje również szereg niestandardowych parametrów, które użytkownik może zmienić. Do tego celu producent udostępnia program ACAtune. Jest on całkowicie opcjonalny, może przydać się, gdy ustawienia standardowe z jakichś względów są dla użytkownika niewystarczające. Oferuje też funkcjonalność mapowania Kickstartu z kości ROM do pamięci karty (MAPROM) oraz ładowania Kickstartu z pliku (Re-Kick).

Na płytce drukowanej znajdziemy też blok zworek oferujących następujące funkcje:

  • generowanie przerwania NMI (ang. Non-Maskable Interrupt),
  • wyłączenie wewnętrznej stacji dysków (DF0),
  • przekonfigurowanie zewnętrznej stacji dysków (DF1) jako stacji DF0,
  • wyłączenie karty turbo.

Wrażenia

Gdy zaczniemy korzystać z Workbencha po zainstalowaniu ACA630, zobaczymy, że nie trzeba już czekać na to aż okna i ikony "narysują się" - dzieje się to praktycznie natychmiast. Komfort pracy jest zdecydowanie większy. Dzięki dodatkowej mocy wygodna jest też praca w wysokich rozdzielczościach, które udostępnia chipset ECS. Od czasu nabycia ACA630 korzystam głównie z rozdzielczości 800x600 (przy procesorze 68000 tryb ten działał zbyt wolno). Gry i dema uruchamiane za pomocą WHDLoad wczytują się znacznie szybciej, a dzięki większej ilości pamięci nie jest konieczne ciągłe ładowanie danych z dysku. Nowocześniejszy procesor pozwala na pełne wykorzystanie rozszerzeń, których oprogramowanie nie współpracuje z oryginalnie montowanym w A600 procesorem 68000, np. AHI v6 (Delfina Flipper), Poseidon USB (kontroler USB SUBWAY). Nie przeprowadziłem w tej kwestii żadnych zaawansowanych testów, ale na pierwszy rzut oka, oba wspomniane rozszerzenia zdają się działać poprawnie.

Mimo zastosowania dużego radiatora, karta grzeje się bardziej, niż można spodziewać się po turbo z procesorem 68030 (ale znacznie mniej niż typowe turbo z 68040). Plastikowa obudowa A600 szybko robi się ciepła w miejscu, w którym znajduje się karta, dlatego nie należy zakrywać otworów wentylacyjnych Amigi. Jakiekolwiek modyfikowanie oryginalnego chłodzenia karty nie jest zalecane.

Trzeba przyznać, że konstrukcja została dobrze przemyślana, jednak nie jest ona pozbawiona wad. Funkcje wyłączania wewnętrznej stacji dyskietek oraz używania zewnętrznej jako wewnętrznej kolidują niestety z obsługą slotu PCMCIA. Producent wie o tym problemie, lecz jego usunięcie wymaga wysłania karty do serwisu (prawdopodobnie występuje on we wszystkich obecnie sprzedawanych kartach ACA630).

ACA630 nie jest demonem prędkości, choć oczywiście różnica w szybkości, w stosunku do nierozszerzonej A600 jest bardzo duża. Nie może ona konkurować pod kątem wydajności z kartami wyposażonymi w procesory 68040 czy 68060. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że dla A600 kart takich w ogóle nie ma. Nie posiada koprocesora, w przeciwieństwie do starszych kart turbo dla A600. Konieczność posiadania koprocesora jest dyskusyjna, ale oczywiście lepiej byłoby go mieć, niż nie mieć. Pamięć jest wlutowana i nie może zostać rozszerzona przez użytkownika.

Kompatybilność

ACA 630 Karta ACA630 bez problemu współpracuje ze wszystkimi wersjami AmigaOS m68k. Oczywiście - aby wykorzystać możliwości karty - najlepiej jest posiadać system w wersji 3.x. Obsługiwany jest także system operacyjny NetBSD - na początku 2011 roku przygotowano poprawki, dzięki którym Amiga 600 jest w nim prawidłowo wykrywana. Dzięki zastosowaniu procesora 68030 zapewniono dużą kompatybilność ze starymi tytułami, uruchamianymi nie tylko za pomocą WHDload, ale także z dyskietek. Większość "opornego" oprogramowania (głównie starsze dema scenowe, uruchamiane z dyskietek) działa poprawnie po wyłączeniu pamięci cache z poziomu boot menu. Gdyby dalej występowały problemy zawsze można całkowicie wyłączyć kartę zworką - istnieje możliwość zainstalowania przełącznika na tej zworce, tak jak niegdyś często postępowano z rozszerzeniami RAM w A500. Inną ciekawą funkcją, która zapewnia dodatkową kompatybilność z programami napisanymi dla A500, jest możliwość symulacji rozszerzenia pamięci w obszarze 0xC00000 (tzw. "Slow RAM").

Podsumowanie

Opisywane rozszerzenie jest czymś, na co od lat czekali użytkownicy Amigi 600 - nowa karta turbo w przystępnej cenie. Dzięki dużej ilości pamięci i procesorowi 68030 możliwe jest używanie wielu bardziej zaawansowanych aplikacji i gier, a korzystanie z dotychczas używanych jest o wiele przyjemniejsze. Jedne co mogę zrobić na zakończenie, to polecić ją każdemu posiadaczowi Amigi 600. Obecnie nie mogę sobie wyobrazić korzystania z A600 bez tej karty. ACA630 posiadam od prawie dwóch miesięcy, przez ten czas nie sprawiła mi żadnych problemów (przy codziennym, czasem wielogodzinnym użytkowaniu).

Zamówienia na karty można było składać już w listopadzie 2010, a dostawy rozpoczęły się miesiąc później. Jeszcze przed rozpoczęciem dostaw sprzedane zostały wszystkie karty w wersji 30 MHz. Cena karty w styczniu 2011 wynosiła ok. 160 euro (wersja 25 MHz, 32 MB RAM).

Testy karty przeprowadzono na Amidze 600 z płytą główną w wersji 1.5, rozszerzeniem pamięci Chip A603, scandoublerem Indivision ECS i Kickstartem 3.1.

 głosów: 1   
komentarzy: 21ostatni: 11.02.2012 21:28
Na stronie www.PPA.pl, podobnie jak na wielu innych stronach internetowych, wykorzystywane są tzw. cookies (ciasteczka). Służą ona m.in. do tego, aby zalogować się na swoje konto, czy brać udział w ankietach. Ze względu na nowe regulacje prawne jesteśmy zobowiązani do poinformowania Cię o tym w wyraźniejszy niż dotychczas sposób. Dalsze korzystanie z naszej strony bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej będzie oznaczać, że zgadzasz się na ich wykorzystywanie.
OK, rozumiem